هفتهی گذشته شاهد یکی از بزرگترین معاملات دنیای فناوری بودیم که طی آن فیسبوک، پیامرسان واتساپ را به مبلغ 19 میلیارد دلار خریداری کرد. (جزئیات خبر در پارسیش) روز گذشته در کنفرانس جهانی موبایل بارسلون مدیر فیسبوک، آقای مارک زاکربرگ اعلام کرد که «واتساپ همچنان مستقل باقی خواهد ماند و ما تنها امکان دسترسی این پیامرسان به برخی از سرویسها و زیرساختهای فیسبوک را فراهم میکنیم » وی در ادامه صحبتهایش خاطرنشان کرد: « هدف فیسبوک برای پشتیبانی از واتساپ کسب موفقیت مالی صرف نیست و ما به دنبال توسعه هرچه بیشتر این سرویس خواهیم بود.»
در راستای همین صحبتها شاهد تزریق 6000 نیروی جدید کاری به بدنه شرکت واتساپ که حالا دیگر جزئی از فیسبوک است بودیم. تحرکات و صحبتهایی که امروز در مورد واتساپ میشنویم ما را یاد زمانی میاندازد که فیسبوک اینستاگرام را به مبلغ یک میلیارد دلار خریداری کرد. از آن روز به این سو این نرمافزار اشتراک عکس روند رو به رشد بسیار سریعتری به خود گرفت به طوری که امروز سرویسهای رقیبی مثل فلیکر یاهو و پیکاسو گالری گوگل را به طور کامل از صحنه محو کرده است. در ادامه این مطلب قصد داریم با انجام یک سری مقایسهها رویکرد فعلی فیسبوک و برنامههای این شرکت در قبال واتساپ را بررسی کنیم.
نیروی متخصص
مایک کریگر مدیر فعلی و سازنده سرویس اینستاگرام در مصاحبهای گفت که پیش از فروش این سرویس به فیسبوک به ندرت خواب راحت و بیدغدغهای داشته است. در دو سال اولیه پیدایش اینستاگرام وی توانست با تلاشهای شبانه روزی خود 27 میلیون کاربر iOS را جذب این سرویس کند و پس از انتشار اپلیکیشن مخصوص اندروید، این شرکت شاهد یک رشد صعودی فوقالعاده در تعداد کاربران بود، به طوری که تنها در 24 ساعت اول انتشار اپلیکیشن تحت اندروید یک میلیون کاربر به تعداد کاربران این سرویس افزوده شدند. نتیجه این که کریگر شبها تا دیروقت مشغول به کار بود تا از افت کیفیت و در نتیجه از یاد برده شدن این سرویس جلوگیری کند. اما پس از انجام معامله با فیسبوک مایک با حفظ سمت توانست از تعداد بسیار بالای مهندسین این شرکت برای ارتقای هرچه بیشتر سرویس اشتراک عکس خود استفاده کند و با خیالی آسودهتر به کار بپردازد. مطمئنا تا هفتههای پیش، جان کوم و برایان آکتون نیز چنین روند استرسزایی را تجربه کردهاند. طبق آنچه کوم در مصاحبه با فوربس گفته بود، شرکت واتس اپ با در اختیار داشتن تنها 32 متخصص، حدود 450 میلیون کاربر را اداره میکرد! کوم در بخشی از این مصاحبه چنین گفته بود: « حتی در زمانهای مختص استراحت نیز مشغول چک کردن پیغامهای ارسالی از سوی آکتون بودم. افت وضعیت سرورها حتی برای مدت زمان کوتاه نیز مرا نگران میکرد. »
مطمئنا با ملحق شدن افراد کارآزموده تیم فیسبوک به واتساپ، این اپلیکیشن از این پس بسیار کارآمدتر و پرسرعتتر به کار خود ادامه میدهد. چیزی که در مورد اینستاگرام به عینه شاهد آن بودیم.
نیروی کار جدید
قبل از انجام معامله بزرگ بازار فناوری، واتس اپ یک تیم 55 نفره کاری بود که تنها 32 نفر از آنان مهندس و متخصص در حوزه فناوری بودند. اما زاکربرگ به محض در اختیار گرفتن این سرویس 6000 نیروی جدید را به بدنه واتساپ تزریق کرد و همچنان درهای این شرکت به روی نیروهای متخصص جدید برای استخدام باز است. مطمئنا فیسبوک بعد از ضرر ناشی از عدم استخدام کوم و آکتون در سال 2008 حالا رویه خود را تغییر داده است.
همه ما میدانیم که یک خرید 19 میلیارد دلاری بدون هدفگذاری انجام نشده و زاکربرگ قبل از انجام این معامله یک سری هدفهای خاص را دنبال میکرده است. دست یابی به چنین اهدافی بدون استفاده از نیروهای کاری جدید و با انگیزه امکان پذیر نیست. برای مثال زمانی که فیسبوک اینستاگرام را خریداری کرد امیلی وایت به عنوان مدیر اقتصادی این سرویس مشغول به کار شد، هرچند وی در حال حاضر در اسنپ چت کار میکند ولی تاثیرات ناشی از این انتقال در برحهای کوتاه بسیار عمیق و حیاتی بود. برای مثالی دیگر از این دست میتوان به پیتر دنگ اشاره کرد. وی که از مدیران ارشد فیسبوک به شمار میرفت سال گذشته به اینستاگرام مهاجرت کرد و به عنوان مدیر تولیدات در این سرویس مشغول به کار شد. این تغییرات سبب شد تا اینستاگرام جانی دوباره بگیرد و در میان همه سرویسهای رقیب یک چهره کاملا متفاوت و ایدهآل را از خود به نمایش بگذارد. مطمئنا در ادامه راه شاهد چنین تغییرات درون سازمانی نیز از سوی فیسبوک خواهیم بود، تغییراتی که با توجه به پتانسیل کنونی واتساپ میتواند این سرویس را نیز میان سایر اپلیکیشنهای پیامرسان متمایزتر کند.
اسپم
اگر نگاهی به تاریخچه اینستاگرام بیاندازید متوجه خواهید شد که در دورههای مختلف این شرکت گرفتار اسپمرها بوده است. نظراتی با لینکهای جهت دار به منظور کلاهبرداری، هک شدن حسابهای کاربری در ابعاد بسیار گسترده، ایجاد فالورها و حسابهای تقلبی و مسائلی از این قبیل.
خوشبختانه فیسبوک در زمینه مبارزه با پدیده اسپم و اسپمرها تجربهی خوبی در اختیار داشت. این شرکت در سال 2010 میلادی با استفاده از روشهای گوناگون و به کمک مدیریت برت تیلور یک کاهش 95درصدی را در میزان اسپمهای سایت خود اعمال کرد. در اواخر سال 2012 نیز فیسبوک 37 درصد از حسابهای کاربری تقلبی را شناسایی و حذف نمود. پس از خرید اینستاگرام توسط فیسبوک، این سرویس شاهد ریشه کن شدن نظرات تقلبی و حذف تعداد زیادی از حسابهای کاربری مربوط به اسپمرها بود. پس از این تغییرات خوشایند اینستاگرام توانست امکان اتصال نرمافزارهای ثالث را نیز به سرویسهای خود فراهم کند که این خود یک قابلیت فوقالعاده به شمار میرفت و توانست رضایت کاربران را بیش از پیش جلب کند.
حال فیسبوک برنامهای مدون برای مقابله با هکرهای سازمان یافته سرویس واتساپ در دست دارد. مطمئنا هیچ سرویس پیامرسانی از امنیت صد درصد در برابر اسپمرها برخوردار نیست ولی تلاش تیم جدید واتساپ بر این است که یک کاهش حداکثری در میزان اسپمهای ارسالی این پیامرسان محبوب ایجاد کند.
پیشرفت
پیشرفت فیسبوک از نظر افزایش تعداد کاربران به 1.23 میلیارد نفر اتفاقی نیست. فیسبوک در این زمینه از یک تیم متخصص بهره میبرد و یک بخش جداگانه را به بررسی میزان افزایش یا کاهش احتمالی کاربران در کشورهای مختلف اختصاص داده است. تیمی که اندی جان یکی از اعضای سابق آن بوده است و این بخش را یکی از مهمترین دلایل موفقیت فیسبوک میداند. این تیم قبل از هر تغییر احتمالی در فیسبوک مضر یا مفید بودن این تغییر را توسط یک سیستم مخصوص به نام Gatekeeper بررسی میکند. قیف بالا نشان میدهد که فیسبوک برای بالا بردن تعداد کاربران به فعالیت تک تک آنها اهمیت میدهد و افزایش یا کاهش فعالیت را در مناطق مختلف بررسی میکند و حتی در صورت عدم استفاده کاربر دلایل را شکافته و در دورههای بعد تغییرات جدیدی را برای مقابله با کاهش میزان وابستگی کاربران و راحتی بیشتر آنها در فیسبوک اعمال خواهد کرد. کار دیگر این گروه کمک به تیم ترجمه جهت ترجمه فیسبوک به تمامی زبانهاست به طوریکه این مهم بر روی همه تلفنهای هوشمند بازار نیز بازخورد خوبی داشته باشد. با گذشته که نگاهی میاندازیم میبینیم که همین تیم فیسبوک چگونه توانسته با بررسیهای صحیح و اعمال تغییرات در اینستاگرام تعداد کاربران این سرویس را از زیر 30 میلیون نفر در ابتدای خرید به بالای 150 میلیون نفر در سال 2014 افزایش دهد. در مورد واتساپ باید بگوییم که هرچند تا به اینجای کار نیز نیازی به کمک فیسبوک نبوده و این سرویس پیامرسان به خوبی از پس افزایش تعداد کاربران برآمدهاست ولی مطمئنا با توجه به پتانسیل واتساپ، کمی کمک از سوی متخصصان فیسبوک میتواند تاثیر به سزایی در افزایش تعداد کاربران این سرویس داشته باشد.
همانگونه که مشخص است فیسبوک واتساپ را صرفا به این دلیل خریداری کرده که پیامرسان پیشفرض این شبکه اجتماعی در مقایسه با پیامرسان شبکه گوگل پلاس (Hang Out) بسیار ضعیفتر و ناکارآمد تر است. اما مطمئنا بهبود کیفیت و افزایش کاربران واتساپ به عنوان بخشی از شبکه فیسبوک در بهبود کلی کیفیت این شبکه اجتماعی بیتاثیر نخواهد بود پس میتوان انتظار داشت زاکربرگ و تیم متخصصیناش در آینده برنامههای جامعی برای دستیابی به این مهم را به اجرا درآورند.
