چگونه موبایل موجب از بین رفتن خلاقیت در وب شده است

سرعت توسعه تکنولوژی وخلاقیت  در دو دهه‌ی گذشته به بالاترین حد خود رسیده است. با توجه به باز بودن پروتوکل‌های TCP/IP و دسترسی از طریق مرورگرهای منبع باز مثل موزیلا فایرفاکس، شرایط بسیار خوبی برای گوگل، فیس بوک و ویکی پدیا و خیلی‌های دیگر فراهم شده است. آزادی نوعی خلاقیت محسوب شده است.
با این حال این آزادی در حال حاضر تحت محاصره است. به صراحت گفته شده است که گوشی‌های موبایل و اپلیکیشن‌های آن به تدریج محیط وب را می‌کشند و ما را با محیطی استریل شده برای آزمایش‌ها رها کرده است.
ما اپلیکیشن‌ها را برای خلاقیت ترجیح می‌دهیم.

در حقیقت ما جز خودمان کسی را برای سرزنش کردن نداریم. مدتی است که کاربران کار با اپلیکیشن‌های موبایل را به کار با مرورگرهای موبایل ترجیح داده‌اند. تازه‌ترین اطلاعات Flurry این ادعا را ثابت می‌کند:

اطلاعاتی که از گزارش Nielsen به دست آمده است، نشان می‌دهد که ۸۹٪  از زمان کاربرانی که با گوشی یا تبلت خود کار می‌کنند صرف اپلیکیشن‌ها می‌شود و فقط ۱۱٪ آن زمان را در وب صرف می‌کنند. در حالی که خیلی‌ها ممکن است حتی فیس بوک و توییتر را از مرورگر کروم خود استفاده کنند.
این تغییر مسیر به سمت اپلیکیشن‌ها ممکن است عواقب طولانی مدتی داشته باشد. هر کسی می‌تواند هرچیزی را در وب بسازد، در حالی که قوانین در اپلیکیشن‌ها به شدت تحت کنترل هستند. Andreessen Horowitz و Chris Dixon از سرمایه گذاران و کارآفرینان عرصه‌ی وب در این باره می‌گویند:

اپلیکیشن‌ها به طرز خیلی سختگیرانه‌ای تحت کنترل مالکین اپ استورها، گوگل و اپل هستند. گوگل و اپل هر آن چیزی که اپلیکیشن‌ها مجاز به تولید هستند را کنترل می‌کنند، بر مراحل ساخت آن‌ها نظارت دارند و ۳۰٪ از مالیات آن‌ها جزو درآمدشان محسوب می‌شود. مساله‌ی نگران کننده این است که اپ استورها برنامه‌ای که بدون دلیل تولید شده باشد و یا مربوط به موضوع خاصی باشد که آن‌ها نپسندند، را اجازه‌ی انتشار نمی‌دهد (مثلا اپل هر اپلیکیشنی که مربوط به بیتکوین باشد را رد می‌کند).

کاربران ممکن است امنیت اپ استورها را دوست داشته باشند، اما همه‌ی این‌ها خطر بزرگی برای در حوزه‌ی خلاقیت در دنیای اینترنت محسوب می‌شود. فرد ویلسون سرمایه گذار ونچر این موضوع را تایید می‌کند: با در نظر گرفتن تمام سرمایه گذاری‌هایی که در طول ده سال گذاشته انجام داده‌ است (از جمله توییتر، تامبلر و …) بیشترین نگرانی او در مورد سایه‌ی سنگین اپلیکیشن‌ها بر روی وب بوده است و به گفته‌ی خودش “کار خلاقانه کردن با وجود اسمارت فون‌ها و ترجیح دادن کار با اپلیکیشن‌ها به جای وب و مرورگرها بسیار مشکل است.”

متفاوت فکر (ن)کنید
نمی‌توانیم اپلیکیشن‌های قدرتمند را بابت این روند سرزنش کنیم. با وجود تمام این مسائل وب نیز گاهی اوقات در مرکز توجه‌ها قرار می‌گیرد. گوگل که با پلت فرم اندروید در زمینه‌ی موبایل قدرتمند است، سال‌هاست با جیمیل و یوتیوب و موتور جستجو در دنیای وب پیشتازی می‌کند. اما در این زمینه گوگل تنها نیست. بروس استرلینگ در اینباره می‌گوید:

در سال ۲۰۱۲ حرف زدن در باره‌ی اینترنت، تجارت کامپیوتر، تلفن‌ها، دره‌ی سلیکن و رسانه‌ها زیاد منطقی به نظر نمی‌رسید. در مقابل آن مطالعه درباره‌ی گوگل، اپل، فیس بوک،آمازون و مایکروسافت منطقی‌تر بود. این پنج قطب امریکایی تصویر ذهنی ما از دنیا را تغییر داده‌اند.

وقتی به گذشته نگاه می‌کنیم که چگونه مردم از CompuServe و AOL استفاده می‌کردند و از دنیای خود راضی بودند، خنده‌مان می‌گیرد. امروزه نیز دیوانه‌وار به دنبال چنین محیطی هستیم ولی اسمارت فون‌ها نگذاشتند چنین جایی به وجود بیاید.

HTML5 و بلاک‌چین نجات دهنده‌ی وب
دو دلیل وجود دارد که بخواهیم نسبت به موبایل خوش بین بمانیم. اولین دلیل HTML5 است؛ پلتی فرمی که سعی می‌کند وب موبایل را بیشتر به اپلیکیشن‌ها شبیه کند. HTML5 خوب است و بهتر هم می‌شود و روند موفقیت آن جوری است که در حال تبدیل شدن به سومین پلت فرم مورد علاقه‌ی توسعه دهندگان است:

تا وقتی که گوگل به خطرناک بودن اپلیکیشن‌ها برای تجارت جستجوهایش اهمیت بدهد، توجه به HTML5 را بیشتر و بیشتر خواهد کرد.
اما امید بیشتر ممکن به بلاک‌چین باشد.
بلاک‌چین (Blockchain) یک موتور منبع باز است که بیت‌کوین بر روی آن ساخته شده است. سیستمی که این امکان را ارائه می‌دهد که معاملات یا دیگر اطلاعات در کمال امنیت ذخیره و تایید شوند؛ بدون آنکه قدرت متمرکزی بخواهد دخالت کند، چراکه آن‌ها توسط کل شبکه تایید شده‌اند.
به نظر پیچیده می‌آید، اما این به این معناست که این سرور قدرت زیادی را بر روی اپل، مایکروسافت، فیس بوک، گوگل و آمازون متمرکز می‌کند که می‌تواند روزی توسط شبکه‌ی عظیم p2p یا کاربر به کاربر جایگزین شود. این می‌تواند شکل دیگری از اینترنت باز باشد که قبلا استفاده می‌شد و در این مرحله می‌تواند موجب رشد خلاقیت شود.
آدام لودوین در اینباره می‌گوید: خیلی خوشحالم که بلاک چین پلت فرمی باز است و برای فروش نیست.

ساختن آینده بر روی بلاک‌چین
باید دید که بلاک‌چین چگونه می‌خواهد موجب بهبودی دنیای موبایل شود. اما با استراتژی‌های بلاک‌چین می‌توانیم شاهد تمرکز زدایی کنترل و توجه در جوامع اپل و گوگل باشم.
در حال حاضر به نظر می‌آید اپل بین‌کوین را از اپ استور خود دور کرده است، اما این موضوع همیشگی نخواهد بود.

بلاک‌چین در مورد تجارت ارز مجازی نیست، بزرگ‌تر و بیش‌تر از این حرف‌هاست؛ پلت فرمی آزاد و بی‌قید برای رشد خلاقیت است.