ذخیره سازی فایلها بصورت کلود (ابری: ذخیره اطلاعات در فضای مجازی و دسترسی از طریق انواع پلت فرم ها) مزایای بسیار زیادی دارد، از جمله توانایی دسترسی به فایلها از هر نقطه جهان که دسترسی به اینترنت امکان پذیر باشد. علاوه بر این ذخیره سازی کلود، خود نوعی پشتیبان گیری از اطلاعات محسوب می شود تا در صورت از دست رفتن اسمارت فون و یا کامپیوتر، اطلاعات همچنان محفوظ بماند. استفاده از سرویس های ابری نیاز به نابغه بودن ندارد اما اینکه کدام سرویس را برای عمل ذخیره سازی انتخاب کنیم احتمالاً کمی دشوار است. به همین دلیل است که قصد داریم در ادامه مطلب به تشریح ویژگی های سرویس های ابری شاخص و مطرح بپردازیم و نقاط قوت و ضعف آنها را معرفی نماییم. ابتداً نظر شما را به جدول زیر جلب می کنم که مقایسه ای میان سرویس های مختلف و ذخیره سازهای آنلاین مطرح است:
در جدول زیر سرویس های مختلف را مشاهده می کنیم که اطلاعاتی همچون: محدودیت حجم فایل – میزان فضای رایگان – امکان دریافت فضای رایگان بیشتر – قیمت با توجه به میزان فضا – سیستم عامل های پشتیبانی شده در سرویس را ارائه می کند:
قبل از آغاز بررسی تک تک سرویس های فوق، بهتر است یادآور شویم که سیستم iCloud اپل به لحاظ اختصاصی بودن برای اکوسیستم این شرکت، جامعیت لازم برای استفاده را ندارد لذا از بررسی آن پرهیز شده. در واقع برای استفاده از iCloud می بایست حتماً یکی از دستگاههای ساخت اپل را داشته باشید و اگر از کاربران ویندوز و یا اندروید هستید به هیچ وجه به این سیستم دسترسی نخواهید یافت.
OneDrive (یا همان SkyDrive سابق) از مایکروسافت
این سیستم متعلق به شرکت مایکروسافت است. اگر از ویندوز 8 و به بالا استفاده می کنید باید بدانید که OneDrive به عنوان یک بخش اصلی از سیستم عامل تعریف شده و قابل استفاده است. محل قرارگیری آن نیز دقیقا در فایل اکسپلورر و در کنار سایر پوشه های هارد دیسک سیستم است. با این حال هر کسی می تواند از طریق وب به این سرویس متصل شود و یا اپ دسکتاپ و یا موبایل آن را دانلود کند چرا که این سرویس اپ های لازم برای ویندوز، مک، iOS و اندروید را فراهم نموده و دسترسی به فایلها نیز از طریق کامپیوتر و یا دستگاههای موبایل امکان پذیر است. همچنین شما می توانید هر نوع فایلی را از جمله: عکس، ویدئو و اسناد و… را بر روی سرویس OneDrive آپلود کنید. همچنین این سرویس فایلها را بر اساس نوع دسته بندی می کند و یافتن فایلها برای شما را تسهیل می نماید.
اپ های اندرویدی، iOS و ویندوز فون می توانند بصورت اتوماتیک عکس های شما را بر روی OneDrive آپلود کنند به این معنا که به محض اینکه عکسی می گیرید، به طور اتوماتیک آن عکس در حساب OneDrive شما ذخیره می شود. بزرگترین مزیت و قدرت این سرویس این است که با اپ های مایکروسافت آفیس به راحتی کار می کند پس زمانی که برنامه هایی همچون Word یا PowerPoint را اجرا می کنید لیست آخرین اسنادی را که در OneDrive ذخیره شده خواهیم دید و اگر اکانت Office 365 را نیز داشته باشید می توانید درجا این اسناد را با دیگران به اشتراک بگذاریم و به طور همزمان با دیگران روی آن کار کنید و حتی تغییراتی که توسط دیگران بر روی آنها اعمال شده را مشاهده کنید.
مایکروسافت امیدوار است که OneDrive جایی باشد که کاربران عکس های خود را آنجا ذحیره کنند. شرکت نیز بر روی تکنولوژی کار می کند که در نهایت عکس های شما را بر اساس ارزش و اهمیت آن دسته بندی کند. برای مثال اگر شما عکسی از فرزندتان بگیرید OneDrive قادر به تشخیص اهمیت عکس برای شما می شود و عکس هایی را نیز که به درد نخور خواهند بود حذف خواهد کرد در واقع تفاوت عکس کودک و مثلاً گاراژ خانه تان را تشخیص خواهد داد و آن را طبق اهمیت دسته بندی می کند. با این حال این قدم بزرگ هنوز عملیاتی نشده و مایکروسافت همچنان روی تنظیم و عملکرد صحیح آن کار می کند.
OneDrive بطور یکپارچه با سیستم های ویندوزی بخوبی و روانی کار می کند پس باز کردن اطلاعات از تبلت، گوشی و PC های ویندوزی کار ساده ای خواهد بود بخصوص اینکه مهمترین اپ های اسنادی موسوم به Office نیز محصول این شرکت هستند.
اگر شما دستگاه ویندوزی نداشته باشید OneDrive خیلی هم عالی نخواهد بود درست است که اپ برای سایر پلت فرم ها در دسترس است با این حال واضح است که OneDrive بطور طبیعی خواستگاه ویندوزی دارد. برای دسترسی به این سرویس نیز مجیور هستید تا حتما اکانتی در مایکروسافت داشته باشید که دسترسی ابری به Outlook، Xbox Live و سایر سرویس های مایکروسافت را ایجاد می کند، در واقع چه بخواهید و چه نخواهید تمام این سرویس ها در اختیار شماست. OneDrive برای مشاغل (بیزنس) محدودیت 20 هزار فایل را در نظر گرفته است که البته این شرکت تاکید کرده برای تغییر و حذف این محدودیت تلاش می کند هر چند که دقیقاً مشخص نیست این نقیصه چه زمانی برطرف خواهد شد.
این سرویس برای چه کسی بهترین گزینه است؟ قطعاً اگر به یک دستگاه ویندوزی چه PC چه تبلت، چه موبایل دسترسی دارید. ناگفته نماند دسترسی به فایل ها از طریق اکثر سیستم عامل های مطرح با کمی تلاش بیشتر قابل دسترس است.
DropBox: ساده با فضای رایگان اندک
DropBox به دلیل قابل اعتماد بودن، استفاده و راه اندازی آسان، یکی از سرویس های ابری مورد توجه در جهان محسوب می شود. تمام اطلاعات ارسال به DropBox آنلاین و قابل دسترس از این وب سایت است. اپلیکیشن های دسکتاپ برای مک، ویندوز و انواع لینوکس و همینطور iOS ، اندروید و بلک بری و کندل فایر آمازون در دسترس هستند. ذخیره سازی هر نوع فایلی در DropBox امکان پذیر است و انتقال اطلاعات از سیستم به سایت از طریق اپلیکیشن به راحتی امکان پذیر است چرا که با سینک شدن سایت به دسکتاپ عملا تمام فایلها در کامپیوتر شما نیز قرار دارند. پوشه DropBox ایجاد شده کار انتقال اطلاعات را به سادگی کشیدن و رها کردن (Drag and Drop) آسان می کند. در سیستم Dropbox هیچگونه محدودیت حجمی برای سایز فایل در نظر گرفته نشده که یکی از مزیت های آن محسوب می شود.
Dropbox را می توان به خاطر طراحی ساده و شفافش تحسین کرد با این حال خود من به واسطه همین سادگی و عدم در دسترس بودن آپشن و ویژگی های بیشتر از جمله دسته بندی و منظم سازی فایلها، از طرفداران این سرویس نیستم. این سادگی در اپ های موبایل و دسکتاپ سیستم نیز به وضوح هویدا است که استفاده آسان و بی دردسر از سیستم را سبب می شود. Dropbox چیزی قریب به 2 گیگابایت فضای رایگان در اختیار کاربران می گذارد که نسبت به سایر سیستم های دخیره ساز آنلاین چندان ایده آل به نظر نمی رسد با این حال این سرویس فرصت کسب فضای رایگان بیشتری را نیز فراهم کرده مثلاً اگر آموزش نحوه کار با سیستم را ببینید درجا 250 مگابایت فضای رایگان به حسابتان اضافه می شود. اگر آپلود اتوماتیک عکس را روشن کنید 3 گیگابایت فضای دیگر دریافت خواهید نمود. اگر دوستی را به این سیستم معرفی و هدایت کنید تا 500 مگابایت فضای رایگان دیگر دریافت خواهید کرد. این سرویس با شرکت هایی کریر آمریکایی و یا شرکت هایی همچون HTC و سامسونگ نیز قرارداد دارد و اگر از جمله مشتریان گوشی های جدید این شرکت ها هستید ممکن است تا 48 گیگابایت فضای رایگان را برای 2 سال دریافت کنید.
یکی از ویژگی های قدرتمند این سرویس عملکرد مشابه در تمام پلت فرمهای مختلف از جمله مک، لینوکس ویندوز اندروید و iOS است. این سرویس ساده و زیبا طراحی شده که سبب می شود هر کسی به راحتی بتواند از آن استفاده کند. اپلیکیشن دسکتاپ آن با فایلهای سیستمی مخلوط و یکپارچه می شود که راحتی استفاده در سیستم های دسکتاپ را سبب می گردد. می توان به صراحت گفت سایت Dropbox یکی از ضغیف ترین ارائه دهنده خدمات ذخیره سازی ابری است. ساده و شفاف بودن سیستم کاری آن اگرچه خوب است اما شما قادر نباشید تا فایلها و نحوه نمایش آنها را کنترل کنید.
گوگل درایو: قابل اعتماد و پایدار
همین چند ماه پیش بود که گوگل تصمیم گرفت در اقدامی هوشمندانه سیستم آنلاین آفیس خود موسوم به Google Docs را با Google Drive ادغام نماید و یک مجموعه کامل از تدوین اسناد و ذخیره سازی ابری را فراهم کند. بر روی 15 گیگابایت فضای رایگان آن می توانید هر فایلی را آپلود کنید و حتی به ویرایش اسناد متنی بپردازید. برای دسترسی به Google Drive تنها کافی است تا یک حساب گوگل داشته باشید و به آدرس drive.google.com رفته با فعال سازی آن 15 گیگابایت فضای رایگان را دریافت کنید و به آپلود عکس، فیلم، اسناد، فایلهای فوتوشاپی، برنامه و اپ ها و… مشغول شوید. البته قابل ذکر است که این 15 گیگابایت شامل حساب جیمیل و همینطور عکس های آپلود شده بر روی گوگل پلاس نیز می شود. در واقع تمام این فضای رایگان برای سه سرویس جیمیل و گوگل درایو و گوگل پلاس داده می شود.
دسترسی به تمام فایلها از طریق وب سایت گوگل درایو امکان پذیر بوده با این حال می توان نسخه درایو دسکتاپ را برای PC دانلود کرد. این برنامه پوشه Google Drive را به پوشه سیستمی اضافه می کند و با سینک کردن تمام اطلاعات گوگل درایو را به راحتی و از طریق این پوشه در دسترس شما می گذارد. امکان دسته بندی تمام فایلها وجود دارد و دسترسی به اطلاعات از هر کجا و هر پلت فرمی امکان پذیر می باشد.
درایو بر اساس سیستم گوگل کار می کند پس بهترین سیستم برای استفاده از آن کروم بوک ها هستند که سیستم عامل کروم را بر روی خود نصب دارند. به مانند بسیاری از سرویس های ابری اپ های اندروید و iOS برای این سیستم وجود دارند و کار مدیریت فایلها و دسترسی به آنها را از طریق گوشی تسهیل می کند. سیستم امکان تولید و ویرایش اسناد متنی را حتی اگر توسط نرم افزارهای دیگر ساخته شده باشند، دارد. اپ های ثالثی نیز وجود دارند که امکانات اضافی همچون فکس و … را در اختیار کاربر می گذارند. یکی از ویژگی وب سایت گوگل درایو امکان دراگ و دروپ اطلاعات به آن است که کار آپلود فایل را ساده و جالب می کند. امکان دخیره اطلاعات اتچ شده به جیمیل نیز در گوگل درایو وجود دارد.
در صورتی که از قبل عضو سرویس های گوگل باشید راه اندازی این سرویس از آب خوردن هم ساده تر است. از طرفی اگر فایلی در جیمیتان اتچ شد می توانید آن را به سادگی در گوگل درایو ذخیره کنید. اگرچه دسته بندی فایلها و عکس ها در گوگل درایو امکان پذیر است اما هیچ راهی برای آپلود اتوماتیک عکس ها در گوشی های موبایل نیست اگرچه بخش بک آپ آن اتوماتیک کار می کند و می تواند تمام عکس ها را روی گوگل پلاس ذخیره نماید. به نظر بهترین چیزی که گوگل می تواند انجام دهد و به کاربران کمک کند تا ساده تر فایلهای خود را ذخیره کنند ایجاد یک سیستم مرکزی است که تمام فایلها و اطلاعات شامل گوگل پلاس، جیمیل و گوگل درایو در آن ذخیره شود.
باکس: با امکانات و امنیت کامل
هر کسی می تواند سرویس رایگان Box را بصورت فردی مورد استفاده قرار دهد با این حال سرویس های پولی Box برای کاربران و صاحبان کسب و کار و IT در نظر گرفته شده است که امکان رد و بدل اطلاعات با همکاران، تعیین وظایف، گذاشتن نظر و یا دستور در کار یکی از همکاران یا کارمندان را فراهم می کند. این سرویس همچنین امکان اطلاع رسانی و تعیین اعلامیه برای زمانهایی که فایلی چار تغییر می شود را دارد.
قابلیت مشاهده اسناد متنی در باکس فراهم است و حتی امکان ساخت و ایجاد یک فایل متنی ساده و ایتدایی نیز مهیا است. یه مانند سایر سرویس های ذخیره سازی آنلاین امکان دانلود اپ دسکتاپ باکس و سینک پوشه آن با پوشه های سیستمی وجود دارد. Box همچنین، امکانات کامل و بی نقص متعددی را در خصوص بهبود امنیت فایلها ارائه می کند. برای مثال می توانید تعیین نمایید که چه کسانی می توانند به چه فایلهایی درسترس یابند و یا چه کسانی اجازه ادیت و ویرایش انها را دارند. امکان ایجاد پسورد اختصاصی برای هر فایل و همچنین تاریخ انقضای نگهداری و اشتراک گذاری آن نیز وجود دارد.
کاربران ویژه این سرویس می توانند به اپ های دیگر نظیر Salesforce و NetSuite متصل شده و به راحتی فایلهای خود را در باکس ذخیره کنند. پلاگین هایی برای مایکروسافت آفیس و Adobe Lightroom وجود دارد که ارتباط با سرویس برای باز کردن و ذخیره کردن فایلها را امکان پذیر می کند.
برای مشتریان حرفه ای (پولی) به جرات می توان گفت باکس یک انتخاب برتر خواهد بود چرا که دربردارنده ابزارهای متعدد و مختلف است از جمله کنترل های امنیتی. با این حال اگرچه این وب سرویس نسخه رایگان نیز دارد اما عدم تعریف امکانات مختلف برای آن سبب می شود که برای کاربرانی که اطلاعات کمی برای ذخیره سازی دارند، باکس گزینه خیلی مناسبی هم نباشد بویژه اینکه حجم ارائه شده توسط آن کمتر از گوگل و مایکروسافت است و از طرفی محدودیت آپلودی فایلهای رایگان نیز بسیار کم است (250 مگابایت). با تمام این حرف ها، اگر دارای کسب و کاری مشخص هستید و از پس هزینه های این وب سرویس بر می آیید، می توان گفت بهترین گزینه برای به اشتراک گذاری پروژه ها با همکاران و کارمندان را فراهم می کند و از طرفی ایمنی اطلاعاتتان را نیز تضمین می کند.
سرویس ابری آمازون: فضای نامحدود با هزینه کم
سرویس Amazon Cloud Drive چند سالی است که فعال شده با این حال در مارچ 2015 آمازون تصمیم گرفت تا پلان های ذخیره سازی جدیدی را معرفی کند که یکی برای عکس ها (Unlimited Photos) و دیگری برای ذخیره سازی انواع دیگر فایل بکار می آید.(Unlimited Everything) هیچکدام از این دو پنل رایگان نیستند اما هر دوی آنها تا سه ماه استفاده آزمایشی رایگان را به کاربران ارائه می کنند. آپلود نامحدود و رایگان عکس تنها برای کاربران Amazon Prime و کلیه دستگاه های Fire (گوشی و تبلت و… ساخت آمازون) فراهم است. با این حال اگر یکی از این دو ویژگی را ندارید می بایست سالانه 12 دلار را برای این سرویس پرداخت کنید. فضای نامحدود عکس (پلنی با نام Unlimited Photos) در واقع فضای بی نهایتی را برای عکس ها و ویدئوهای شما فراهم می کند (GIF, JPEG, BMP, TIFF, MP4, Quicktime, AVI و …) و همچنین 5 گیگابایت فضای رایگان دیگر را نیز برای سایر فرمت ها همچون PDF و یا Word و…. در اختیار کاربر می گذارد.
پلن Unlimited Everything نیز فضای کامل نامحدود را برای تمام انواع فرمت های مختلف فراهم می کندکه سالانه 60 دلار هزینه دارد. لازم است هر فایلی که بر روی این سرویس آپلود می شود حداکثر 2 گیگابایت حجم داشته باشد و برای پیشبرد آپلودها، کافی است از اپ دسکتاپ Cloud Drive استفاده کنید. این اپ برای PC و مک درد سترس است و آپود و دانلود فایل را برای شما تسهیل می کند با این حال برخلاف سایر اپ های سرویس های ابری، فولدری را در میان فایلهای سیستمی شما ایجاد نمی کند و شما مجبورید از خود برنامه استفاده کنید که خبر خیلی خوبی نیست. در برخی موارد مثل ایجاد تغییر در فایلها، رفتن به سایت الزامی است. آمازون برای کاربران iOS و اندروید نیز اپ های مخصوص ارائه داده است که امکان آپلود اتوماتیک عکس ها و ویدئو را به محض عکس برداری دارد. این اپ بطور پیش فرض بر روی دستگاههای Fire نصب شده است.
در کل می توان گفت بهترین ویژگی Amazon Cloud Drive این است که سرویسی از سوی آمازون است و فضایی نامحدود را ارائه می کند. برای کاربرانی که قبلاً در آمازون عضو بوده اند، استفاده از این سرویس به هیچ ثبت نام جدیدی نیاز ندارد. با این حال باید از محدودیت حجمی 2 گیگی آن گله کرد که به نظر بسیار کم است.
کپی: اشتراک گذاری حرفه ای فضا با همکاران
سرویس Copy نیز به مانند گوگل و مایکروسافت تا 15 گیگابایت فضای رایگان در اختیار کاربران قرار می دهد. یکی از ویژگی های خوب این سرویس مدیریت پوشه های به اشتراک گذاری است. در واقع شما می توانید فضای اختصاص یافته را بین مردم با پوشه های مختلف به اشتراک بگذارید. برای مثال اگر بخواهید که 20 گیگابایت فضا را میان 4 نفر به اشتراک بگذارید سیستم برای هر کاربر 5 گیگابایت را برای آپلود در نظر می گیرد این در حالی است که در سرویسی مانند DropBox تمام فضای به اشتراک گذاری شده در اختیار کاربران قرار داده می شود. در کنار سایت، به مانند سایر سرویس ها این ذخیره ساز آنلاین نیز نرم افزار دسکتاپ مخصوص برای ویندوز و مک و لینوکس را ارائه داده. علاوه بر این اپ های iOS و اندروید نیز در دسترس هستند.
اگر به فضایی بیش از 15 گیگابایت نیاز دارید باید پلن 250 گیگابایتی آن را ماهانه 10 دلار خریداری کنید. Copy همچنین سرویس بیزنسی دارد که قیمت گذاری آن بر اساس تعداد کاربران است. که در صورت داشتن کاربران بیشتر از 5 نفر باید پلان های دیگری را خریداری نمایید. مثلا 1 ترابایت فضا ماهانه 79 دلار برای 10 کاربر در دسترس است. همچنین امکان دریافت 5 گیگابایت فضای رایگان به ازای معرفی هر کاربری که منجر به ثبت نام شود وجود دارد.
pCloud: فارسی با پرداخت ریالی
شاید یکی از بدی های سیستم های فوق الذکر این باشد که برای خرید و ارتقا مجبور به پرداخت دلاری هستید این در حالی است که سرویس های داخلی نیز چندان قابل اعتماد نیستند و یا امکاناتی که ارائه می دهند پایدار و قدرتمند نیست و از طرفی دسترسی ابری به این سرویس ها به طور معمول امکان پذیر نیست و نمی توان با تمام پلت فرم های موجود از این سرویس ها استفاده کرد. با این حال شرکت سوئیسی pCloud از سال 2013 سرویس ابری را معرفی کرده که به گفته خود سایت بیش از یک میلیون نفر کاربر دارد. این سایت از زبان فارسی و چندین زبان دیگر نیز بهره می گیرد و امکان پرداخت ریالی و بیت کویین نیز دارد.
سایت pCloud تا 20 گیگابایت فضای رایگان در اختیار کاربران می گذارد و قیمت پلن 500 گیگابایتی آن 20 هزار تومان و پلن یک ترابایتی آن نیز ماهانه 40 هزار تومان قیمت گذاری شده است. این سایت از ویژگی های ایمنی نیز برخوردار است که یکی از آنها پیاده سازی سایت بر روی پروتکل TLS/SSL می باشد که می تواند امنیت اطلاعات جا به جا شده را تا حدودی فراهم کند. از طرفی سرویس امنیتی اضافی pCloud Crypto نیز از سوی این شرکت ارائه می شود که امکان رمزگذاری سمت کاربر (کلاینت) را فراهم می کند بدین معنی که فرآیند رمزگذاری در دستگاه شما انجام میشود و فایلهای اصلی هیچگاه بدون رمزگذاری، سیستم شما را ترک نمی کنند. این ویژگی باعث می شود رمزگذاری پیچیده و تصادفی روی فایلها انجام شود که حتی سرورهای سرویس دهنده نیز از داده های ذخیره شده بی اطلاع باشند این بی اطلاعی در حد نام فایل، نوع فایل و دیگر اطلاعات است. این سرویس نیز ماهانه 20 هزار تومان هزینه در بر خواهد داشت که امکان رمزگذاری بی نهایت فایل را به شما می دهد.
ابری بودن این سرویس نیز تضمین می شود به طوری که نرم افزارهای دسکتاپ، اندروید و iOS برای آن ساخته شده است. نرم افزار دسکتاپ آن با ایجاد یک درایو مجازی با فایلهای سیستمی یکپارچه شده و امکانات قابل قبولی را ارائه می کند. امکان دسته بندی فایلها در وب سرویس آن وجود دارد و پنل تقریبا کاملی دارد که در کنار امنیت و فضای رایگان زیاد می تواند گزینه مناسبی پیش روی ما باشد.