فیسبوک با برداشتن امکان چت کردن در اپلیکیشن موبایل این برنامه کاربران را مجبور میکند که پیام رسان فیسبوک را برای چت کردن مستقیم با دوستانشان دانلود کنند.
این موضوع کمتر از دو ماه است که مطرح شده، دقیقا بعد از خرید واتساپ به وسیلهی فیس بوک به قیمت نوزده میلیارد دلار؛ که البته این کار به کامل شدن پیام رسان فیسبوک کمک میکند.
در زمان خرید واتساپ این گمان برده میشد که این برنامه با پیام رسان فیسبوک ادغام میشود، اما فیسبوک اعلام کرد که میخواهد واتساپ را مستقل از فیسبوک نگه دارد.
در این صورت اصرار ورزیدن به کاربران و مجبور کردن آنها به استفاده از پیام رسان فیسبوک در حالی که واتساپ را نیز در اخیتار دارند، کمی عجیب به نظر میرسد. اما به نظر میآید این نیز از استراتژیهای فیسبوک در مورد پیام رسانهاست: پیشنهاد دو تجربهی مختلف گفت و گو به کاربران.
واتساپ، جایگزین ساده برای SMS
واتساپ اپلیکیشن خیلی خاصی نیست و ویژگیهایی که ارائه میدهد متفاوت به نظر نمیرسد. با این برنامه میتوانید به صورت رایگان چت کنید، چت گروهی داشته باشید، پیام صوتی ارسال و دریافت کنید و عکس و ویدئو به اشتراک بگذارید، که اپلیکیشنهای دیگر مثل لاین، ویچت، کیک و تانگو حتی بیشتر از اینها را هم در اختیار کاربران میگذارند.
چیزی که واتساپ را منحصربه فرد کرد، سادگی آن است؛ هم در زمینهی طراحی و هم عملکرد. شباهت آن به SMS موجب شده که کاربرانی که کمتر از تکنولوژی سردر میآورند با این برنامه راحتر باشند. بسیاری از والدین فقط با این اپلیکیشن توانستند ارتباط برقرار کنند!
در دنیایی که بازیها، استیکرها، شبکههای بازاریابی و دیگر ویژگیهایی که شباهتی به دنیای SMS ندارند و دنیای پیام رسانها را فراگرفتهاند، واتساپ هنوز هم منحصر به فرد باقی مانده است. بنیان گذاران آن اصرار دارند که این اپلیکیشن به همین صورت باقی بماند؛ بدون بازی، بدون تبلیغات، بدون استیکرها. البته این برنامه قرار است امکان تماس صوتی رایگان را در یک ماه آینده در اختیار ۵۰۰ میلیون کاربرش بگذارد. پس نباید خیلی انتظار داشت که ویژگیهای اصلی آن دستخوش تغییرات شود.
یکی از زمینههایی که میتوان از واتساپِ متعلق به فیسبوک انتظار تاثیرگذاری را داشت، افزایش ارتباط مردم با یکدیگر است. همان چیزی که یکی از اهداف پروژهی Internet.org مارک زاکربرگ است. پروژهای که میخواهد دسترسی جهانی مردم به اینترنت و اطلاعات را افزایش دهد.
به نظر میآید علاوه بر تاثیر و نفوذی که امروزه فیسبوک بر مردم دارد پروژی Internet.org قرار است از واتساپ به عنوان ابزار اصلی ارتباطی خود استفاده کند، به این صورت که با استفاده از روابط تجاری و صنعتی این برنامه قرار است به صورت پیش فرض بر روی بسیاری از دستگاههای ارتباطی نصب شده باشد و همچنین با قیمتی ثابت و خدمات نامحدود ارائه شود که همین دو عامل برای دستیابی به بازارهای نوظهور کافی است.
برای کسانی که خواهان سادگی هستند و یا دستگاههای ساده دارند، واتساپ میتواند تجربهی خوبی باشد.
پیام رسان فیسبوک، تجربهای محتوا محور
حالا که واتساپ میتواند چیزهای اصلی و ساده را پوشش دهد، فیسبوک میتواند با کمک پیام رسانش به سراغ رقبای محتوا محورش برود (البته فعلا مسنجر به عنوان جایگزینی برای پیامهای متنی وارد بازار شده).
بازیها برای فیسبوک جنبهی کلیدی داشت و به آن کمک کرد تا خود را در سراسر جهان معرفی کند و پایگاههایی برای کاربران ثابت ایجاد کند. هم اکنون فیسبوک در هر ماه نزدیک به یک میلیارد کاربر فعال دارد. با تمام این اوضاع فیسبوک نگاهی هم به جامعهی بازیهای اجتماعی موبایل دارد؛ این پیام رسان میتواند ابزاری برای این امر باشد.
همهی تلاشها برای نفوذ به جامعهی بازیهای اجتماعی از طرف آسیا بوده است، جایی که اولین موج بازیهای مبتنی بر وب مثل Mobage و DeNA از کشور ژاپن بود است. حالا همهی آنها جایگزین پیام رسانهای تازه به بازار آمدهای مثل لاین ( با ۴۰۰ میلیوت کاربر ثبت شده)، ویچت (با ۳۳۵ میلیون کاربر فعال) و کاکائو تاک ( با ۱۴۰ میلیوت کاربر ثبت شده) شدهاند.
- لاین (ژاپن): ۶۰درصد از ۳۳۸ میلیون دلار درآمدی که در سه ماههی چهارم سال داشتهاند از بازیها حاصل شده است.
- ویچت (چین): ۵۷۰ میلیون بازی تنها در سه ماه و فقط در چین دانلود شده است.
- کاکائو تاک (کره): سال گذشته سود آنها ۵۸ میلیون دلار بود که بازیها موجب شد درآمد آنها ۴ برابر افزایش یابد و به ۲۰۴ میلیون دلار برسد.
بیرون از آسیا تانگو و کیک اولین برنامههایی بودند که بازیهای اجتماعی را به اپلیکیشنهای پیام رسان آوردند و در امریکا هم بسیار معروف شدند، اما هنوز هم مشخص نیست که آیا تقاضا برای بازیهای اجتماعی به وسیلهی اپلیکیشنهای پیام رسان هست یا خیر. در حال حاضر به نظر میرسد که فیسبوک پیام رسان خود را طوری طراحی میکند که بازیها و دیگر ویژگیهای محتوا محور هم را هم پشتیبانی کند تا زمان مناسب برای اجرای اهدافش فرا برسد.
با وجود تمام این ویژگیها باز هم آسیا منطقهی کلیدی برای آنها به شمار میرود.
چین از پرداختهای مبتنی بر کیو آر کد در ویچت استفاده میکند. این امکان در تنپی ( که همانند پیپل است) برای انجام پرداختهای موبایلی نیز استفاده میشود. البته دولت چین تازگیها در یک اقدام عجیب پرداختهای موبایلی را ممنوع کرده است.
بازاریابی در اپلیکیشنهای پیام رسان به وسیلهای برای توسعهی برندها تبدیل شده است. لاین و ویچت از اپلیکیشنهای پیام رسان خود برای ارتباط با کاربران و در صورت تمایل آنها ارائهی آخرین اخبار، حراجها و به روزرسانیها استفاده میکند که البته مسالهای است که فیس بوک و توییتر باید نگران آن باشند.
لاین و ویچت (باز دوباره این دو پیام رسان!) فروش آزمایشی فلش را با استفاده از اپلیکیشنهای پیام رسانشان شروع کردهاند و توجه یک سری از کاربران را به خود جلب کردهاند. ابتکارات دیگری نیز در این زمینه وجود دارد (مثل سرویسهای خبری کره و ژاپن یا سرویس استریم ویدئو برای کودکان) که قرار است اپلیکیشنهای پیام رسان را به برنامهای اصلی برای موبایل تبدیل کند.
این مدلها هنوز هم در مسیر گذراندن مراحل مختلف در سراسر آسیا هستند که حتی ممکن است بعضی از آنها هیچ وقت نتوانند به امریکا و اروپا راه یابند، اما فیسبوک باید موقعیتی را اتخاذ کند که بتواند در صورت نیاز در برابر تمام این مدلها و نقشه ها عکس العمل نشان دهد و حتی در صورت لزوم سرویسهای موردنظرش را به کاربران ارائه دهد. همچنین اپلیکیشنهای پیام رسانِ پیچیدهتر طرفداران بیشتری را در بازار آسیا دارند و موفقترند، جایی که واتس اپِ سادهی ما موقعیت غالب خود را در یک سری از بازارها از دست داده است.